Pomidory to jedne z najpopularniejszych warzyw uprawianych w ogrodach i na działkach. Ich soczyste, aromatyczne owoce są niezastąpionym składnikiem wielu potraw. Aby jednak cieszyć się obfitymi zbiorami, kluczowe jest prawidłowe przycinanie pomidorów. Ten zabieg, choć może wydawać się skomplikowany, w rzeczywistości jest dość prosty i przynosi mnóstwo korzyści. W tym artykule przeprowadzimy Cię krok po kroku przez proces przycinania pomidorów, wyjaśnimy, dlaczego jest to tak ważne, i podpowiemy, jak robić to skutecznie, niezależnie od odmiany pomidora, którą uprawiasz.
Dlaczego przycinanie pomidorów jest tak ważne?
Przycinanie pomidorów to nie tylko kwestia estetyki. To zabieg, który wpływa na zdrowie rośliny, wielkość i jakość plonów. Oto główne powody, dla których warto regularnie przycinać pomidory:
- Lepsza cyrkulacja powietrza: Usuwanie nadmiaru liści i pędów sprawia, że powietrze swobodnie przepływa między roślinami. To z kolei zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób grzybowych, takich jak zaraza ziemniaczana, które uwielbiają wilgotne i zacienione środowisko.
- Więcej słońca dla owoców: Liście, choć niezbędne do fotosyntezy, mogą zacieniać dojrzewające owoce. Usuwając część z nich, zapewniamy pomidorom lepszy dostęp do światła słonecznego, co przekłada się na ich smak, kolor i zawartość witamin.
- Skupienie energii na owocowaniu: Roślina, która nie musi „marnować” energii na wzrost zbędnych pędów i liści, może skoncentrować się na wytwarzaniu większych i smaczniejszych owoców.
- Łatwiejszy zbiór: Przycięte krzaki pomidorów są bardziej przejrzyste, co ułatwia dostrzeganie i zrywanie dojrzałych owoców.
- Kontrola wzrostu: Przycinanie pozwala utrzymać roślinę w ryzach, zapobiegając jej nadmiernemu rozrastaniu się i ułatwiając pielęgnację.
Kiedy przycinać pomidory?
Termin przycinania pomidorów zależy od kilku czynników, w tym od odmiany pomidora i warunków pogodowych. Generalnie, przycinanie rozpoczyna się, gdy roślina ma około 30-40 cm wysokości i kontynuuje się regularnie przez cały sezon wegetacyjny. Najlepiej robić to w suchy, słoneczny dzień, aby rany po cięciu szybko się zagoiły.
Jak przycinać pomidory: Podstawowe zasady
Istnieją różne metody przycinania pomidorów, w zależności od tego, czy mamy do czynienia z odmianami samokończącymi (krzaczastymi), czy wysokimi (wymagającymi palikowania). Jednak kilka zasad jest uniwersalnych:
- Usuwanie „wilków”: „Wilki” to pędy boczne wyrastające z kątów liści (między główną łodygą a liściem). Należy je usuwać, gdy są jeszcze małe (około 5-10 cm), najlepiej wyłamując je palcami. Można też użyć do tego celu czystego, ostrego noża lub sekatora.
- Ogławianie: W przypadku pomidorów wysokich, w pewnym momencie (zwykle pod koniec sierpnia lub na początku września) warto usunąć wierzchołek wzrostu. Pozwoli to roślinie skupić się na dojrzewaniu już zawiązanych owoców, zamiast na wypuszczaniu nowych kwiatów, które i tak nie zdążą dojrzeć przed nadejściem chłodów.
- Usuwanie dolnych liści: Dolne liście, zwłaszcza te dotykające ziemi, są najbardziej narażone na choroby grzybowe. Warto je usuwać, aby poprawić cyrkulację powietrza wokół rośliny.
- Usuwanie liści zacieniających owoce: Jak wspomniano wcześniej, liście zacieniające dojrzewające owoce można delikatnie usunąć, aby zapewnić im lepszy dostęp do światła.
- Regularność: Przycinanie pomidorów to nie jednorazowy zabieg. Należy regularnie (co 1-2 tygodnie) sprawdzać rośliny i usuwać nowo wyrastające „wilki” oraz liście, które tego wymagają.
Przycinanie pomidorów wysokich (wymagających palikowania)
Pomidory wysokie, zwane też tyczkowymi, rosną bardzo intensywnie i wymagają regularnego przycinania oraz podwiązywania do palików. W ich przypadku kluczowe jest usuwanie „wilków” i prowadzenie rośliny na jeden, dwa lub trzy pędy główne (w zależności od preferencji i warunków uprawy). Pozostawienie zbyt wielu pędów sprawi, że roślina będzie słabsza, a owoce mniejsze.
Przycinanie pomidorów samokończących (krzaczastych)
Pomidory samokończące, zwane też karłowymi, mają bardziej krzaczasty pokrój i nie wymagają tak intensywnego przycinania jak odmiany wysokie. W ich przypadku wystarczy usuwać dolne liście, liście chore lub uszkodzone oraz ewentualnie część „wilków”, aby poprawić cyrkulację powietrza i doświetlenie owoców. Nie trzeba ich ogławiać, ponieważ same przestają rosnąć po osiągnięciu określonej wysokości.
Przycinanie pomidorów koktajlowych
Pomidory koktajlowe, zarówno te wysokie, jak i karłowe, przycinamy podobnie jak inne odmiany. W przypadku odmian wysokich usuwamy „wilki” i prowadzimy roślinę na jeden lub kilka pędów. W przypadku odmian karłowych ograniczamy się do usuwania dolnych i chorych liści.
Narzędzia do przycinania pomidorów
Do przycinania pomidorów wystarczą proste narzędzia:
- Ostre, czyste nożyczki lub sekator: Ważne, aby narzędzia były czyste, aby nie przenosić chorób między roślinami. Można je zdezynfekować spirytusem lub wrzątkiem.
- Rękawiczki ogrodnicze: Chronią dłonie przed zabrudzeniem i podrażnieniami.
- Paliki i sznurek: Do podwiązywania pomidorów wysokich.
Częste błędy przy przycinaniu pomidorów
- Zbyt późne usuwanie „wilków”: Im większy „wilk”, tym większa rana po jego usunięciu i większe ryzyko infekcji.
- Usuwanie zbyt wielu liści: Liście są niezbędne do fotosyntezy, więc nie należy ich usuwać zbyt pochopnie.
- Przycinanie w mokry dzień: Wilgoć sprzyja rozwojowi chorób grzybowych.
- Używanie brudnych narzędzi: Może to prowadzić do przenoszenia chorób między roślinami.
- Nieprawidłowe rozpoznanie odmiany: Pomidory samokończące i wysokie przycina się inaczej.
- Złamanie pędu głównego – jeżeli przez przypadek dojdzie do ułamania głownego pędu, należy wybrać najsilniejszy „wilk”, który stanie się nowym głownym pędem.
Podsumowanie
Przycinanie pomidorów to kluczowy zabieg pielęgnacyjny, który wpływa na zdrowie roślin, wielkość i jakość plonów. Regularne usuwanie „wilków”, dolnych liści i liści zacieniających owoce pozwala uzyskać obfite zbiory smacznych i zdrowych pomidorów. Pamiętaj o dostosowaniu techniki przycinania do odmiany pomidora i o używaniu czystych narzędzi. Zastosowanie się do powyższych wskazówek sprawi, że Twoje pomidory będą rosły zdrowo i obficie owocowały.