Maliny to jedne z najpopularniejszych i najsmaczniejszych owoców, które możemy uprawiać w naszych ogrodach. Słodkie, soczyste i pełne witamin – idealne na przetwory, desery, a także do jedzenia prosto z krzaka. Aby jednak cieszyć się obfitymi plonami, musimy pamiętać o regularnej pielęgnacji, w tym o przesadzaniu malin. Ale kiedy jest na to najlepszy czas? I jak się do tego zabrać, żeby nie zaszkodzić roślinom? Ten artykuł odpowie na wszystkie Twoje pytania.
Dlaczego w ogóle przesadzamy maliny?
Przesadzanie malin nie jest kaprysem ogrodnika, a koniecznością, jeśli chcemy utrzymać plantację w dobrej kondycji. Z biegiem czasu maliny rozrastają się, tworząc gęste zarośla. Prowadzi to do kilku problemów:
- Zmniejszenie plonów: Zbyt zagęszczone pędy konkurują ze sobą o światło, wodę i składniki odżywcze. W efekcie owoce są mniejsze, mniej liczne, a ich jakość spada.
- Zwiększone ryzyko chorób: W gęstwinie panuje większa wilgotność, co sprzyja rozwojowi chorób grzybowych, takich jak szara pleśń.
- Utrudniony zbiór: Zbieranie owoców z gęstych, kolczastych krzaków jest trudne i czasochłonne.
- Wyczerpywanie się gleby: Maliny w jednym miejscu przez wiele lat pobierają z gleby te same składniki odżywcze, co prowadzi do jej wyjałowienia.
- Rozprzestrzenianie się szkodników. Zbyt gęste maliny stanowią idealne środowisko do rozwoju szkodników.
Regularne przesadzanie, co 3-4 lata, pozwala uniknąć tych problemów i utrzymać maliny w doskonałej formie, zapewniając obfite i zdrowe zbiory.
Jesień – idealny czas na przesadzanie malin
Najlepszym terminem na przesadzanie malin jest jesień, a konkretnie okres od połowy października do pierwszych przymrozków. Dlaczego akurat jesień? Jest kilka powodów:
- Zakończenie wegetacji: Po zakończeniu owocowania maliny przechodzą w stan spoczynku. Przesadzanie w tym okresie jest dla nich mniej stresujące, niż w trakcie intensywnego wzrostu.
- Odpowiednia temperatura: Jesienne temperatury są umiarkowane, co sprzyja ukorzenianiu się roślin. Nie ma już upałów, które mogłyby wysuszać sadzonki, a jednocześnie gleba jest jeszcze ciepła.
- Wystarczająca wilgotność: Jesienne deszcze zapewniają odpowiednią wilgotność gleby, co jest kluczowe dla przyjęcia się sadzonek.
- Czas na regenerację: Przesadzone jesienią maliny mają całą zimę na regenerację i wzmocnienie systemu korzeniowego. Dzięki temu wiosną ruszą z pełną siłą.
Można również spotkać się z opinią, że maliny można przesadzać wczesną wiosną, przed rozpoczęciem wegetacji. Jest to możliwe, ale obarczone większym ryzykiem. Wiosną pogoda bywa kapryśna – mogą wystąpić przymrozki, susze lub gwałtowne opady, co negatywnie wpływa na przyjmowanie się sadzonek. Jesień jest zdecydowanie bezpieczniejszym terminem.
Jak przygotować się do przesadzania malin?
Przesadzanie malin to nie tylko wykopanie krzaków i wsadzenie ich w nowe miejsce. To proces, który wymaga odpowiedniego przygotowania:
- Wybór nowego stanowiska: Maliny najlepiej rosną na stanowiskach słonecznych (co najmniej 6 godzin słońca dziennie) i osłoniętych od wiatru. Gleba powinna być żyzna, przepuszczalna, lekko kwaśna (pH 6,0-6,5) i bogata w próchnicę. Unikaj miejsc, gdzie wcześniej rosły ziemniaki, pomidory lub truskawki, ponieważ mogą one przenosić choroby wspólne dla tych roślin.
- Przygotowanie gleby: Kilka tygodni przed przesadzaniem przekop glebę na głębokość około 30-40 cm. Usuń chwasty, kamienie i resztki roślin. Warto wzbogacić glebę kompostem lub dobrze rozłożonym obornikiem. Jeśli gleba jest zbyt kwaśna, można dodać wapno ogrodnicze. Jeżeli gleba jest bardzo zbita, należy dodać do niej piasku.
- Przygotowanie sadzonek: Jeśli przesadzasz własne maliny, wybierz zdrowe, silne pędy jednoroczne (te, które wyrosły w bieżącym roku). Najlepiej, aby miały one grubość ołówka i dobrze rozwinięty system korzeniowy.
- Skrócenie pędów. Przed posadzeniem, należy skrócić pędy do około 20-30 cm nad ziemią.
Krok po kroku: Jak przesadzać maliny?
Gdy już wszystko przygotujesz, możesz przystąpić do samego przesadzania:
- Wykopanie sadzonek: Ostrożnie wykop maliny, starając się nie uszkodzić korzeni. Najlepiej robić to widłami, podważając roślinę z każdej strony.
- Podział karpy (opcjonalnie): Jeśli chcesz rozmnożyć maliny, możesz podzielić karpę na mniejsze części, tak aby każda miała kilka zdrowych pędów i korzeni.
- Sadzenie: W przygotowanym wcześniej dołku umieść sadzonkę na takiej głębokości, na jakiej rosła wcześniej (szyjka korzeniowa powinna być na poziomie gruntu). Zasyp korzenie ziemią, delikatnie ugnieć i obficie podlej.
- Odstępy: Zachowaj odpowiednie odstępy między sadzonkami. W przypadku malin letnich (owocujących na pędach dwuletnich) odstępy powinny wynosić około 50-60 cm w rzędzie i 1,5-2 m między rzędami. Maliny jesienne (owocujące na pędach jednorocznych) można sadzić gęściej – co 30-40 cm w rzędzie.
- Ściółkowanie: Po posadzeniu warto wyściółkować glebę wokół malin. Można użyć do tego celu słomy, kory, trocin lub kompostu. Ściółka pomoże utrzymać wilgoć, ograniczy wzrost chwastów i ochroni korzenie przed mrozem.
Pielęgnacja malin po przesadzeniu
Przesadzone maliny wymagają szczególnej troski, aby dobrze się przyjęły i zdrowo rosły:
- Podlewanie: Regularnie podlewaj maliny, zwłaszcza w okresach suszy. Gleba powinna być stale lekko wilgotna, ale nie mokra.
- Nawożenie: Wiosną, po rozpoczęciu wegetacji, możesz zasilić maliny nawozem wieloskładnikowym.
- Przycinanie: W przypadku malin letnich, po zbiorze owoców należy wyciąć pędy, które owocowały, tuż przy ziemi. Maliny jesienne przycina się wczesną wiosną, skracając wszystkie pędy do wysokości około 20 cm.
- Ochrona przed chorobami i szkodnikami: Regularnie kontroluj maliny pod kątem występowania chorób i szkodników. W razie potrzeby zastosuj odpowiednie środki ochrony roślin.
- Usuwanie chwastów. Pamiętaj o regularnym usuwaniu chwastów, które zabierają malinom przestrzeń, wodę i substancje odżywcze.
Czy maliny można przesadzać w innym czasie, niż jesień?
Chociaż jesień to optymalny termin, zdarzają się sytuacje, w których przesadzanie malin jest konieczne w innym terminie. Przykładem może być np. konieczność zwolnienia miejsca pod inną uprawę. Przesadzanie malin wiosną lub latem jest obarczone większym ryzykiem, ale można je zminimalizować, przestrzegając kilku zasad.
- Wybierz pochmurny i wilgotny dzień.
- Przed wykopaniem obficie podlej rośliny.
- Wykop maliny z dużą bryłą ziemi.
- Zadbaj o odpowiednie nawodnienie po posadzeniu.
- Zacieniaj krzewy w upalne dni.
Podsumowanie
Przesadzanie malin to ważny zabieg pielęgnacyjny, który pozwala utrzymać plantację w dobrej kondycji i cieszyć się obfitymi zbiorami. Najlepszym terminem na przesadzanie jest jesień – od połowy października do pierwszych przymrozków. Pamiętaj o odpowiednim przygotowaniu stanowiska i sadzonek, a także o regularnej pielęgnacji po przesadzeniu. Dzięki temu Twoje maliny będą zdrowe, silne i obsypane soczystymi owocami.