Róże, królowe kwiatów, od wieków zachwycają swoim pięknem i zapachem. Ich różnorodność odmian, barw i kształtów sprawia, że każdy ogrodnik, niezależnie od doświadczenia, pragnie mieć je w swoim ogrodzie. Ale co zrobić, gdy chcemy powiększyć kolekcję naszych różanych skarbów, nie wydając przy tym fortuny na nowe sadzonki? Odpowiedź jest prosta: rozmnażanie! Wbrew pozorom, nie jest to wcale takie trudne. Istnieje kilka sprawdzonych metod, które pozwolą Ci cieszyć się nowymi krzewami róż, wyhodowanymi własnoręcznie.
Metody rozmnażania róż – którą wybrać?
Istnieje kilka głównych sposobów rozmnażania róż, a każdy z nich ma swoje zalety i wady. Wybór odpowiedniej metody zależy od kilku czynników, takich jak gatunek róży, pora roku, Twoje umiejętności i dostępność materiału. Przyjrzyjmy się im bliżej:
1. Sadzonkowanie (ukorzenianie pędów)
To prawdopodobnie najpopularniejsza i najłatwiejsza metoda rozmnażania róż, szczególnie polecana dla początkujących ogrodników. Polega na pobraniu fragmentów pędów i umieszczeniu ich w odpowiednim podłożu, aby wytworzyły korzenie. Możemy wyróżnić dwa rodzaje sadzonek:
- Sadzonki zielne (półzdrewniałe): Pobierane latem (od czerwca do sierpnia), z pędów, które już przekwitły, ale jeszcze nie zdrewniały całkowicie. Powinny mieć około 10-15 cm długości i 2-3 węzły (miejsca, z których wyrastają liście). Usuwamy dolne liście, pozostawiając tylko 2-3 górne, aby ograniczyć parowanie.
- Sadzonki zdrewniałe: Pobierane późną jesienią (październik-listopad) lub wczesną wiosną (przed ruszeniem wegetacji), z jednorocznych, silnych pędów. Powinny mieć około 20-25 cm długości i kilka węzłów.
Jak ukorzeniać sadzonki róż?
- Przygotuj ostre i czyste narzędzie (sekator lub nóż).
- Pobierz sadzonki, wykonując cięcie ukośne tuż pod węzłem (sadzonki zielne) lub proste (sadzonki zdrewniałe).
- Usuń dolne liście (w przypadku sadzonek zielnych).
- Zanurz dolny koniec sadzonki w ukorzeniaczu (opcjonalnie, ale zwiększa szanse powodzenia).
- Umieść sadzonki w wilgotnym podłożu (mieszanka torfu, piasku i perlitu lub specjalne podłoże do ukorzeniania).
- Utrzymuj stałą wilgotność podłoża i powietrza (można przykryć sadzonki folią lub plastikową butelką).
- Zapewnij sadzonkom jasne, ale nie bezpośrednio nasłonecznione miejsce.
- Po kilku tygodniach (sadzonki zielne) lub kilku miesiącach (sadzonki zdrewniałe) sadzonki powinny wypuścić korzenie.
Pamiętaj, że nie wszystkie odmiany róż równie łatwo się ukorzeniają. Róże pnące i parkowe zazwyczaj ukorzeniają się lepiej niż róże wielkokwiatowe.
2. Szczepienie (okulizacja)
Szczepienie, a dokładniej okulizacja, to metoda polegająca na połączeniu szlachetnej odmiany róży (zrazu) z podkładką, czyli rośliną o silnym systemie korzeniowym i dużej odporności na choroby. Jest to bardziej zaawansowana technika, ale pozwala uzyskać rośliny o pożądanych cechach obu odmian.
Jak wykonać okulizację?
- Wybierz odpowiednią podkładkę (najczęściej stosuje się dzikie róże, np. różę wielokwiatową – Rosa multiflora).
- Wybierz zdrowy i silny pęd szlachetnej odmiany róży, z której pobierzesz oczko (pąk).
- Na podkładce wykonaj nacięcie w kształcie litery T (okulizacja w literę T) lub nacięcie skośne (okulizacja na przystawkę).
- Z pędu szlachetnej odmiany wytnij oczko z fragmentem kory i drewna.
- Wsuń oczko pod korę podkładki, tak aby dobrze przylegało.
- Obwiąż miejsce szczepienia folią lub rafią.
- Po około 2-3 tygodniach sprawdź, czy oczko się przyjęło (powinno być zielone i jędrne).
- Jeśli oczko się przyjęło, usuń folię i przytnij pęd podkładki powyżej miejsca szczepienia.
Najlepszym terminem na okulizację jest lato (lipiec-sierpień), kiedy rośliny są w pełni wegetacji.
3. Odkłady
Odkłady to kolejna, stosunkowo prosta metoda rozmnażania róż, polegająca na ukorzenieniu pędu, który nadal pozostaje połączony z rośliną mateczną. Jest to szczególnie skuteczna metoda w przypadku róż pnących i parkowych, które mają długie i elastyczne pędy.
Jak wykonać odkład?
- Wybierz zdrowy, jednoroczny pęd, który łatwo da się przygiąć do ziemi.
- Przygnij pęd do ziemi i przymocuj go (np. szpilką lub kamieniem).
- W miejscu, gdzie pęd styka się z ziemią, wykonaj nacięcie lub zadrapanie kory (pobudzi to wytwarzanie korzeni). Możesz także zastosować ukorzeniacz.
- Przysyp nacięty fragment pędu ziemią.
- Utrzymuj wilgotność podłoża.
- Po kilku miesiącach (zwykle wiosną następnego roku) pęd powinien wypuścić korzenie.
- Odetnij ukorzeniony pęd od rośliny matecznej i posadź go w nowym miejscu.
Można wyróżnić odkład poziomy zwykły, ale też odkład kopczykowy stosowany jesienią. W tym drugim przypadku, przycinamy pędy i obsypujemy je ziemią tworząc kopczyk. Wiosną, po rozgarnięciu kopca, powinny być widoczne ukorzenione pędy, które odcinamy i sadzimy.
4. Rozmnażanie przez podział krzewu
Ta metoda jest najprostsza, ale można ją zastosować tylko w przypadku róż, które rosną w formie kępy i wytwarzają liczne pędy od korzeni. Najlepszym terminem na podział krzewu jest wczesna wiosna lub jesień.
Jak podzielić krzew róży?
- Ostrożnie wykop krzew z ziemi.
- Oczyść korzenie z nadmiaru ziemi.
- Podziel krzew na mniejsze części, tak aby każda miała kilka zdrowych pędów i korzeni. Użyj do tego ostrego noża lub sekatora.
- Posadź nowe sadzonki w przygotowanych dołkach.
Pielęgnacja młodych róż
Młode róże, niezależnie od sposobu rozmnażania, wymagają szczególnej troski. Pamiętaj o:
- Regularnym podlewaniu, szczególnie w okresach suszy.
- Nawożeniu (najlepiej nawozami organicznymi lub specjalnymi nawozami do róż).
- Ochronie przed chorobami i szkodnikami (regularnie przeglądaj rośliny i w razie potrzeby stosuj odpowiednie środki ochrony).
- Okrywaniu na zimę (szczególnie w pierwszych latach po posadzeniu).
- Przycinaniu (formowanie krzewu i usuwanie uszkodzonych pędów).
Podsumowanie – satysfakcja gwarantowana!
Rozmnażanie róż to fascynujące zajęcie, które może przynieść wiele satysfakcji. Niezależnie od tego, czy jesteś doświadczonym ogrodnikiem, czy dopiero zaczynasz swoją przygodę z różami, spróbuj rozmnożyć swoje ulubione odmiany. Własnoręcznie wyhodowane róże będą nie tylko ozdobą Twojego ogrodu, ale także powodem do dumy. Pamiętaj, że każda metoda ma swoje specyficzne wymagania, ale z odrobiną cierpliwości i staranności z pewnością osiągniesz sukces. Powodzenia!