Maniera. Słowo, które dla jednych kojarzy się ze sztywnymi zasadami etykiety, dla innych z naturalną uprzejmością i taktem. Prawda, jak zwykle, leży gdzieś pośrodku. Dobra maniera to nie tylko znajomość reguł savoir-vivre’u, ale przede wszystkim szacunek do drugiego człowieka, wrażliwość na jego potrzeby i umiejętność dostosowania swojego zachowania do sytuacji. W tym artykule przyjrzymy się bliżej różnym aspektom maniery – tej codziennej, i tej bardziej formalnej. Zastanowimy się, co naprawdę jest ważne, a co można uznać za przeżytek.
Maniera na co dzień – czyli uprzejmość w małych gestach
Dobra maniera w codziennych sytuacjach to coś więcej niż tylko „dzień dobry” i „do widzenia”. To cała gama drobnych gestów i zachowań, które sprawiają, że nasze interakcje z innymi ludźmi są przyjemniejsze i bardziej komfortowe. To na przykład:
- Przepuszczanie w drzwiach. Klasyka, która nigdy nie wychodzi z mody. Zawsze warto przepuścić osobę starszą, kobietę w ciąży, osobę z niepełnosprawnością, czy po prostu kogoś, kto niesie ciężkie torby. To mały gest, a potrafi sprawić komuś dużą przyjemność.
- Ustępowanie miejsca w komunikacji miejskiej. Tutaj zasada jest podobna jak przy przepuszczaniu w drzwiach. Ustępujemy miejsca osobom, które mogą mieć trudności ze staniem – seniorom, kobietom w ciąży, osobom z dziećmi na rękach.
- Pomoc w niesieniu ciężkich rzeczy. Widzisz, że ktoś zmaga się z ciężką walizką, torbą zakupów czy wózkiem dziecięcym? Zaproponuj pomoc. Nawet jeśli osoba odmówi, doceni sam gest.
- Uśmiech i życzliwe spojrzenie. Niby nic, a potrafi zdziałać cuda. Uśmiech to uniwersalny język, który rozładowuje napięcie i buduje pozytywną atmosferę.
- Słuchanie z uwagą. Kiedy ktoś do nas mówi, okażmy mu szacunek i wysłuchajmy go do końca. Nie przerywajmy, nie wtrącajmy się w zdanie, nie patrzmy w telefon. Pokażmy, że to, co mówi, jest dla nas ważne.

- Unikanie głośnych rozmów w miejscach publicznych. W autobusie, tramwaju, poczekalni czy restauracji starajmy się mówić cicho i dyskretnie. Szanujmy przestrzeń innych ludzi.
- Przepraszanie za ewentualne niedogodności. Potrąciłeś kogoś niechcący? Nadepnąłeś komuś na nogę? Przeproś. To nic nie kosztuje, a świadczy o dobrym wychowaniu.
- Dziękowanie. Ktoś Ci ustąpił miejsca, przytrzymał drzwi, pomógł nieść zakupy? Podziękuj. To pokazuje wdzięczność.
- Odpowiadanie na wiadomości i e-maile. Nawet jeżeli nie mamy w danej chwili ochoty, warto odpisać na wiadomość, chociażby po to, aby osoba wiedziała, że ją dostaliśmy i że odniesiemy się do niej w późniejszym czasie.
Te proste zasady nie wymagają od nas wielkiego wysiłku, a potrafią znacząco poprawić jakość naszych relacji z innymi ludźmi. Pamiętajmy, że dobra maniera to nie tylko puste gesty, ale przede wszystkim wyraz szacunku i empatii.
Maniera przy stole – sztuka jedzenia z gracją
Wspólne posiłki to ważny element życia społecznego. Niezależnie od tego, czy jemy w domu, w restauracji, czy na przyjęciu, warto znać podstawowe zasady savoir-vivre’u przy stole. Nie chodzi o to, żeby zachowywać się sztywno i nienaturalnie, ale o to, żeby czuć się swobodnie i nie popełniać rażących gaf.
- Serwetka. Po usadzeniu się przy stole, rozkładamy serwetkę na kolanach. Służy ona do dyskretnego wycierania ust, a nie do wycierania nosa czy potu z czoła.
- Sztućce. Zaczynamy od sztućców ułożonych najdalej od talerza i w miarę kolejnych dań, posuwamy się do środka. Jeśli nie jesteśmy pewni, którego widelca czy noża użyć, dyskretnie obserwujmy gospodarzy lub innych gości.
- Jedzenie. Nie mówimy z pełnymi ustami, nie mlaskamy, nie siorbiemy. Kroimy jedzenie na małe kawałki i jemy powoli, delektując się smakiem.
- Chleb. Chleb odrywamy rękami na małe kawałki, nie kroimy go nożem.
- Zupa. Zupę jemy łyżką, nie wylewamy jej z miski prosto do ust.
- Napój. Kieliszek trzymamy za nóżkę, a nie za czaszę.
- Rozmowa. Unikamy kontrowersyjnych tematów, nie plotkujemy, nie krytykujemy innych. Staramy się, aby rozmowa była przyjemna dla wszystkich.
- Skończenie posiłku. Sztućce układamy równolegle na talerzu, na godzinie „piątej”. To sygnał dla obsługi, że skończyliśmy jeść.
Oczywiście, w domowym zaciszu możemy pozwolić sobie na większą swobodę. Nie musimy jeść zupy z porcelanowej wazy i używać pięciu widelców. Ważne jest jednak, aby zachować podstawowe zasady kultury i szacunku dla współbiesiadników.
Maniera w pracy – profesjonalizm i szacunek
W środowisku zawodowym dobra maniera jest równie ważna, jak kompetencje i umiejętności. To, jak się zachowujemy, wpływa na nasz wizerunek, relacje ze współpracownikami i przełożonymi, a także na atmosferę w pracy.
- Punktualność. Spóźnianie się na spotkania, zebrania czy do pracy jest oznaką braku szacunku dla czasu innych ludzi.
- Ubiór. Strój powinien być dostosowany do charakteru pracy i obowiązującego dress code’u. Ważne jest, aby był czysty, schludny i nie wyzywający.
- Komunikacja. W kontaktach ze współpracownikami i przełożonymi należy zachować uprzejmy i profesjonalny ton. Unikamy plotek, obmawiania i krytykowania innych za ich plecami.
- E-maile i telefony. W korespondencji służbowej dbamy o poprawność językową i grzecznościowe zwroty. Odpowiadamy na e-maile i oddzwaniamy na nieodebrane połączenia.
- Spotkania i zebrania. Podczas spotkań słuchamy uważnie, nie przerywamy innym, nie zajmujemy się swoimi sprawami. Zabieramy głos tylko wtedy, gdy mamy coś istotnego do powiedzenia.
- Przestrzeń osobista. Szanujemy przestrzeń osobistą innych osób. Nie wchodzimy bez pukania do czyjegoś biura, nie zaglądamy do czyjegoś komputera, nie czytamy cudzych dokumentów.
- Konflikty. Konflikty staramy się rozwiązywać w sposób konstruktywny i kulturalny, unikając krzyków i agresji.
- Pomoc i współpraca. Oferujemy pomoc kolegom z pracy, jeśli widzimy, że jej potrzebują. Dzielimy się wiedzą i doświadczeniem.
- Pozytywne nastawienie. Starajmy się być pozytywnie nastawieni do pracy i współpracowników. Uśmiech i życzliwość potrafią zdziałać cuda.
Dobra maniera w pracy to nie tylko zbiór zasad, ale przede wszystkim wyraz profesjonalizmu, szacunku i kultury osobistej. To inwestycja w dobre relacje z ludźmi i w swój własny wizerunek.
Maniera – przeżytek czy wartość ponadczasowa?
W dzisiejszych czasach, kiedy tempo życia jest zawrotne, a granice między tym, co prywatne i publiczne, coraz bardziej się zacierają, niektórzy uważają, że maniery to przeżytek. Twierdzą, że są one sztuczne, krępujące i niepotrzebne. Nic bardziej mylnego! Dobra maniera to nie tylko zbiór sztywnych reguł, ale przede wszystkim wyraz szacunku dla innych ludzi i dla samego siebie. To umiejętność odnalezienia się w każdej sytuacji, zachowania taktu i kultury. To także swego rodzaju „kod społeczny”, który ułatwia nam funkcjonowanie w społeczeństwie. Oczywiście, zasady savoir-vivre’u ewoluują i zmieniają się wraz z upływem czasu. Niektóre z nich stają się mniej rygorystyczne, inne zyskują na znaczeniu. Ważne jest jednak, aby zachować zdrowy rozsądek i kierować się przede wszystkim empatią i szacunkiem dla innych. Dobra maniera to nie tylko puste gesty, ale przede wszystkim wyraz naszej kultury osobistej i wrażliwości na potrzeby innych ludzi. To wartość ponadczasowa, która nigdy nie wyjdzie z mody.
Maniera a pewność siebie
Znajomość zasad dobrego wychowania i umiejętność ich stosowania w praktyce dodają pewności siebie. Kiedy wiemy, jak się zachować w danej sytuacji, czujemy się bardziej komfortowo i swobodnie. Nie obawiamy się popełnienia gafy, nie stresujemy się tym, co pomyślą o nas inni. Dzięki temu możemy skupić się na tym, co naprawdę ważne – na rozmowie, na nawiązywaniu relacji, na budowaniu pozytywnego wizerunku. Dobra maniera to klucz do sukcesu zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym. To inwestycja w siebie, która z pewnością się opłaci.